Czy picie kawy na czczo jest niezdrowe?

Picie kawy na czczo to codzienność wielu z nas. Często sięgamy po filiżankę kawy, a dopiero później jemy śniadanie. I nawet jeśli nie doświadczamy z tego powodu nieprzyjemnych dolegliwości, prędzej czy później zadajemy sobie pytanie, czy można pić kawę na czczo. Odpowiedź – jak to zwykle bywa w takich sytuacjach – nie jest oczywista.

Czy picie kawy na czczo jest szkodliwe?

Jeszcze niedawno lekarze i dietetycy w większości zgadzali się co do tego, że picie kawy na pusty żołądek może powodować zgagę, niestrawność i podrażniać przewód pokarmowy. Dziś te zdania są podzielone. Chaos jest tym większy, że brakuje badań potwierdzających lub negujących popularne tezy. Spróbujmy więc rozprawić się z największymi mitami dotyczącymi kawy wypitejprzed śniadaniem, bazując na dostępnych informacjach.

1. Czy picie kawy na pusty żołądek powoduje nadkwasotę?

Kawa stymuluje produkcję soku żołądkowego – to fakt potwierdzony badaniami. Z niego wiele osób wyciąga wniosek, że kawa pita na czczo podrażnia żołądek, powodując zgagę, wrzody, nudności, niestrawność, a nawet prowadząc do zespołu jelita drażliwego. W żołądku brakowałoby bowiem innych substancji pełniących funkcję ochronną.

Warto jednak wiedzieć, że nie ma jednoznacznych dowodów na to, że picie kawy na czczo generuje problemy trawienne. W pewnym badaniu sprawdzono poziom pH w żołądkach osób, które po 12 godzinach postu wypiły kawę, sok pomarańczowy i wstrzymały się od jedzenia na kolejne godziny. I nie zauważono znaczących różnic. Wysoce prawdopodobne jest, że osoby, które doświadczają problemów gastrycznych po kawie pitej na pusty żołądek najprawdopodobniej mają niską tolerancję kofeiny na czczo w ogóle (a ta zawarta jest nie tylko w kawie).

Prawdą jest jednak, że picie kawy na czczo przyczynia się do wystąpienia epizodów refluksowych. Wynika to z osłabienia napięcia dolnego zwieracza przełyku i co ciekawe, z czasem objaw ten ulega osłabieniu, a najmocniej daje się we znaki osobom sięgającym sporadycznie po kawę przed śniadaniem.

2. Czy kawa pita na pusty żołądek wypłukuje składniki odżywcze i utrudnia ich wchłanianie na kolejne godziny?

Znów – nie ma badań, które jednoznacznie potwierdzałyby ograniczone wchłanianie wartości odżywczych po spożyciu kawy przed śniadaniem. Teza ta wynika prawdopodobnie z tego, że po wypiciu kawy – czy to na czczo, czy po jedzeniu, zauważamy przyspieszone trawienie i usuwanie zawartości żołądka. To rzekomo miałoby niebezpieczne skracać czas potrzebny na wchłonięcie dobroczynnych substancji z pożywienia.

Odrzucić należy również tezę mówiącą o tym, że kawa wypłukuje magnez. Owszem, w niedużym stopniu ogranicza jego przyswajalność, ale z drugiej strony jest źródłem magnezu. Niezależnie od tego, czy wypita na czczo czy po jedzeniu kawa utrudnia absorpcję witaminy B6, B2 i folianów, witaminy D3, a także żelaza, przy czym to właśnie żelazo „cierpi” na tym najmocniej, ale nie w sytuacji, w której kawa zostanie wypita około godzinę przed posiłkiem! Kawa może także ograniczyć dostępność wapnia, ale w bardzo niewielkim stopniu i efekt ten łatwo jest zniwelować, dodając do napoju odrobię mleka.

Prawdą jest, że kawa rano na pusty żołądek może ograniczyć wchłanianie tłuszczów i węglowodanów. Szczytowy moment tego zjawiska przypada na 1-1,5 godziny po wypiciu kawy na czczo. To akurat dobra wiadomość dla osób, które interesuje picie kawy na czczo w kontekście odchudzania.

Pijesz kawę z rana i zauważasz, że zamiast odczuwać pobudzenie, stajesz się senny? To możliwe! Powodem jest obniżenie glikemii.

3. Czy kawa z rana generuje ryzyko odwodnienia?

Jednym z najpopularniejszych mitów na temat picia kawy dotyczy jej właściwości moczopędnych i związanego z tym ryzyka odwodnienia. Otóż, dawka kofeiny, jaką przyjmujemy w nawet bardzo mocnej kawie nie jest w stanie wywołać efektu znaczącej utraty płynów. Ba! Kawa – tak, jak zwykła woda czy herbata – zalicza się do dziennego bilansu wypitych płynów i chroni przed odwodnieniem, nie mu sprzyja.

4. Czy kawa rano, na czczo pogarsza nastrój i podnosi poziom kortyzolu?

Owszem, kawa stymuluje produkcję kortyzolu. Tym samym może powodować większą podatność na stres i drażliwość w pierwszej połowie dnia. Pamiętaj jednak, że poziom kortyzolu tak czy siak jest wysoki w pierwszej godzinie po przebudzeniu – to naturalne. I nie ma związku z kawą. A dobre, pożywne śniadanie może go obniżyć. 😊

Podsumowanie, czyli co lepsze – kawa przed czy po jedzeniu?

Jeśli chodzi o skutki uboczne picia kawy na czczo, badania wskazują, że:

• może ona zwiększać produkcję soku żołądkowego i tym samym u niektórych osób powodować nieprzyjemności na tle trawiennym, w tym przede wszystkim zgagę i refluks;
• może utrudniać wchłanianie i zwiększać usuwanie z organizmu niektórych witamin (B2, B6, D3), a także żelaza, wapnia, tłuszczów i węglowodanów;
• ma działanie moczopędne i w związku z tym niewielki potencjał odwadniający, ale nigdy w takim stopniu, który zagroziłby kondycji Twojego organizmu;
• może wywoływać senność, drażliwość i złe samopoczucie, ale to głównie przy syndromie odstawiennym i w sytuacji, w której bez kawy nie wyobrażasz sobie poranka i pijesz jej bardzo dużo.

Chcesz zatroszczyć się o swoje zdrowie? W takim razie dla pewności najpierw zjedz śniadanie i dopiero po 1-2 godzinach wypij filiżankę ulubionej kawy. W ten sposób nie zaburzysz żadnych procesów w organizmie i wyciągniesz z kawy więcej dobrego – wypijesz ją z większym smakiem i możliwe, że zaznasz większego pobudzenia. Kawa, tak, jak wszystko inne, kiedy pita jest z umiarem, może sprzyjać zdrowiu.

Uwaga! Osoby starsze, borykające się np. z chorobą wrzodową, powinnyzrezygnować z dodatkowej filiżanki kawy, a już z całą pewnością nie pić jej na czczo.