info@cosdlazdrowia.pl

+48 530 044 043
+48 537 801 951

Kontakt

sprawdź promocje

Dieta w chorobach pęcherzyka żółciowego – najważniejsze zalecenia

Kamica w obrębie pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych stanowi powszechne
zaburzenie wśród osób po 60 roku życia, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet. Choć
niniejsze zaburzenie przez wiele lat może przebiegać w sposób bezobjawowy, nieleczone
może doprowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia. Współcześnie za jeden z
podstawowych elementów leczenia w przebiegu kamicy żółciowej możemy uznać
wprowadzenia odpowiednich modyfikacji do dotychczasowego stylu odżywiania, a także
stylu życia. Na czym polega dieta w kamicy żółciowej? I jakich zasad żywieniowych należy
przestrzegać w pierwszych tygodniach po usunięciu pęcherzyka żółciowego. Odpowiedzi
na te oraz inne pytania znajdziesz w dalszej części artykułu.

Spis treści:



1. Czym jest kamica żółciowa?
2. Czynniki ryzyka kamicy żółciowej;
3. Objawy kamicy żółciowej i jej konsekwencje dla zdrowia;
4. Postępowanie lecznicze w przebiegu kamicy żółciowej;
5. Zalecenia dietetyczne w przebiegu kamicy żółciowej;
6. Produkty wskazane i niewskazane;
7. Przykładowy jadłospis;
8. Zalecenia dietetyczne po usunięciu pęcherzyka żółciowego;
9. Profilaktyka – znaczenie błonnika pokarmowego dla zdrowia przewodów żółciowych;
10. Podsumowanie;
11. Literatura.

Czym jest kamica żółciowa?

Kamica żółciowa uznawana jest za najpowszechniejsze z zaburzeń w obrębie układu dróg
żółciowych człowieka. Polega ona na tworzeniu się złogów w różnych odcinkach niniejszego
układu. Co ciekawe, złogi te powszechnie nazywane są kamieniami żółciowymi. Kamienie
żółciowe mogą powstawać nie tylko w obrębie pęcherzyka żółciowego, ale także w przewodach
żółciowych (zarówno zewnątrzwątrobowych, jak i wewnątrzwątrobowych). Niemniej jednak,
warto wiedzieć, że najwięcej złogów obserwuje się w obrębie wspomnianego pęcherzyka
żółciowego. Wówczas mówimy o kamicy pęcherzyka żółciowego.
Natomiast w sytuacji, w której do powstania złogów dochodzi w obrębie dróg żółciowych (lub
też w sytuacji, w której kamienie przedostaną się z pęcherzyka do dróg żółciowych) mówimy o
kamicy przewodowej.
Jednym z najczęstszych rodzajów niniejszego zaburzenia jest kamica żółciowa –
cholesterolowa. Choroba ta rozpoznawana jest najczęściej u osób, które ukończyły 50 rok
życia, a ryzyko pojawienia się jej objawów wzrasta wraz z wiekiem. Niniejsza sytuacja jest
skutkiem zwiększającego się wydzielania cholesterolu do żółci, przy jednoczesnym
zmniejszeniu ilości wydzielanych kwasów żółciowych, które odpowiadają za hamowanie
wzrostu złogów cholesterolowych.
W tym miejscu warto zaznaczyć, że na kamicę cholesterolową najczęściej chorują kobiety w
okresie pomenopauzalnym. Wśród czynników odpowiedzialnych za niniejszy stan, możemy
wyróżnić:

• Oddziaływanie hormonów płciowych na proces przesycania żółci cholesterolem, a
także na spowolnienie motoryki w obrębie pęcherzyka żółciowego;
• Stosowanie w przeszłości antykoncepcji hormonalnej, jak również hormonalnej terapii
zastępczej;
• Przebycie dużej ilości ciąż.
Specjaliści zwracają także uwagę, że w powstawaniu kamicy cholesterolowej ważną rolę
odgrywa także czynnik genetyczny.
Kolejnym rodzajem kamicy żółciowej jest kamica barwnikowa. W tym przypadku
zachorowalność wśród kobiet i mężczyzn plasuje się na podobnym poziomie. Za przyczynę
powstawania tak zwanych kamieni barwnikowych uznaje się nadmierny rozpad bilirubiny,
doprowadzający do powstania bilirubiny wolnej, która nie podlega procesom rozpuszczania w
wodzie. Na skutek tego, w odpowiednich warunkach (które obejmują obecność zarodników
krystalizacji) z zalegającej żółci może wytrącić się bilirubina wapnia.

Czynniki ryzyka kamicy żółciowej

Za powstawanie kamicy żółciowej odpowiedzialnych może być wiele czynników. W dalszej
części artykułu omówione zostaną najważniejsze z nich.
Po pierwsze: WYSTĘPOWANIE CHORÓB WSPÓŁISTNIEJĄCYCH
Specjaliści zwracają uwagę, że zarówno otyłość, jak i związane z nią zaburzenia (w tym
cukrzyca oraz zaburzenia gospodarki lipidowej) mogą odpowiadać za zwiększenie ryzyka
rozwoju kamicy żółciowej w przyszłości.
• Otyłość – sprzyja powstawaniu złogów, albowiem żółć osób o nadmiernej masie ciała
w większości przypadków jest bardziej przesycona cholesterolem, co stanowi wynik
stosowanej przez nich diety.
• Cukrzyca – nieodpowiednio leczona może stanowić przyczynę neuropatii, która
doprowadza do zaburzeń kurczliwości pęcherzyka żółciowego.
• Zaburzenia w obrębie gospodarki lipidowej – obniżenie się poziomu cholesterolu
HDL (tak zwanego dobrego cholesterolu) sprzyja wywoływaniu objawów kamicy
żółciowej zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Warto również wiedzieć, że
podwyższony poziom trójglicerydów we krwi może odpowiadać za zwiększone
wydzielanie cholesterolu do żółci, co tym samym zwiększa ryzyko powstania złogów.
Po drugie: STOSOWANIE SPECYFICZNYCH ŚRODKÓW FARMAKOLOGICZNYCH
Niektóre badania kliniczne dowodzą, że stosowanie środków, które mają za zadanie obniżenie
poziomu cholesterolu całkowitego we krwi, może odpowiadać za zwiększenie wydzielania
cholesterolu do żółci, co tym samym sprzyja zwiększonemu ryzyku rozwoju kamicy żółciowej.
Po trzecie: NIEPRAWIDŁOWE NAWYKI ŻYWIENIOWE
Dietetycy zwracają uwagę, że jadłospis obfitujący w cukry proste (w tym między innymi duże
ilości białego cukru oraz słodycze), a także ubogi w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe
(które możemy znaleźć między innymi w oliwie z oliwek, czy też rybach morskich) może
odpowiadać za zmniejszenie poziomu lecytyny – jednego ze składników żółci, który
odpowiada między innymi za rozpuszczanie cholesterolu.Po czwarte: PODATNOŚĆ NA INFEKCJE POKARMOWE
Doświadczanie częstych biegunek może doprowadzić do nadmiernej utraty soli żółciowych, co
z kolei odpowiada za krystalizację cząsteczek cholesterolu, a tym samym za zwiększone ryzyko
powstania złogów w obrębie woreczka i dróg żółciowych.
Po piąte: NIEDOSTATECZNE SPOŻYCIE BŁONNIKA W CODZIENNE DIECIE
Zdaniem dietetyków, niski poziom błonnika pokarmowego w diecie może doprowadzić do
zaburzeń procesu obkurczania się pęcherzyka żółciowego, co jednocześnie sprzyja zaleganiu
w nim żółci.
Po szóste: STOSOWANIE GŁODÓWEK W CELU REDUKCJI NADMIERNEJ MASY
CIAŁA
Stosowanie restrykcyjnych diet może zwiększyć ryzyko powstania kamicy żółciowej poprzez
upośledzenie opróżniania pęcherzyka żółciowego, które stanowi następstwo obniżonego
poziomu wydzielania cholecystokininy. Wato bowiem wiedzieć, że cholecystokinina uznawana
jest za regulator czynności w przewodzie pokarmowym. Co ciekawe, niniejszy związek
chemiczny wydzielany jest pod wpływem posiłku zawierającego w sobie tłuszcze.

Objawy kamicy żółciowej i jej konsekwencje dla zdrowia

W wielu przypadkach, w pierwszych latach swojego rozwoju kamica żółciowa nie daje żadnych
wyraźnych objawów. Dzieje się tak, ponieważ wzrost kamieni jest powolny (około 1-2
milimetrów rocznie). Dlatego też, zdarza się, że objawy niniejszego zaburzenia mogą wystąpić
dopiero po 5 a nawet 20 latach od pojawienia się pierwszych zmian. Z uwagi na specyfikę
choroby, wielu pacjentów przez wiele lat pozostaje nieświadomych jej występowania, a o
istnieniu kamieni dowiaduje się zazwyczaj podczas badań kontrolnych lub przy okazji badań
związanych z innymi zaburzeniami stanu zdrowia. Z taką sytuacją mamy do czynienia
szczególnie wtedy, gdy u pacjentów pojawiają się jedynie pojedyncze, choć duże zmiany, które
rzadko się przemieszczają.
Warto jednak wiedzieć, że zaawansowana kamica żółciowa może dawać objawy o bardzo
zróżnicowanych charakterze, co często opóźnia postawienie właściwej diagnozy.
Za najczęściej występujący objaw zaburzenia uznaje się silny ból brzucha pod postacią kolki.
Wspomniany ból najczęściej zlokalizowany jest w okolicach nadbrzusza środkowego.
Niemniej jednak, zdarza się, że promieniuje on do prawej strony nadbrzusza, a nawet pleców,
czy też prawej łopatki.
W niektórych przypadkach wymienionym wyżej objawom może towarzyszyć:
• Obniżenie apetytu;
• Uporczywe zaparcia;
• Nieprzyjemne uczucie pełności i rozpierania w brzuchu;
• Nudności, a nawet wymioty.
Z takimi symptomami mamy najczęściej do czynienia w sytuacji, gdy w woreczku pacjenta
znajdują się liczne, drobne zmiany, które z łatwością przedostają się do przewodów
żółciowych.Jedną z najpoważniejszych konsekwencji nieleczonej kamicy żółciowej jest żółtaczka, którą
możemy rozpoznać za pośrednictwem podanych niżej objawów:
• Zażółcenie białkówek oczu oraz powłok skórnych;
• Świąd skóry;
• Odbarwienie stolca;
• Ciemne zabarwienie moczu.
Kolejną z konsekwencji jest ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, które następuje na skutek
zaklinowania się zmiany w ujściu pęcherzyka żółciowego. Zbyt późno podjęta interwencja w
takim przypadku może doprowadzić do zatkania nie tylko dróg żółciowych, ale także przewodu
wyprowadzającego trzustki. W takiej sytuacji możemy mieć do czynienia z ostrym zapalenie
trzustki. Jedną z rzadszych, jednak możliwych konsekwencji przewlekłego zapalenia
pęcherzyka żółciowego jest marskość niniejszego narządu, która z kolei może zwiększyć
ryzyko rozwoju nowotworu pęcherzyka żółciowego.

Postępowanie lecznicze w przebiegu kamicy żółciowej

Rodzaj leczenia kamicy nerkowej dostosowany jest do rodzaju i stopnia zaawansowania
niniejszego zaburzenia. Okazuje się bowiem, że bezobjawowa postać kamicy żółciowej
wymaga zazwyczaj wyłącznie interwencji dietetycznej (której najważniejsze założenia opisane
zostaną w dalszej części artykułu). Niemniej jednak, także w tym przypadku konieczne może
okazać się zastosowanie leczenia chirurgicznego. Dotyczy to między innymi pacjentów, którzy
czekają na przeszczep, mają zaplanowaną operację kardiologiczną, zmagają się z
niewydolnością nerek, a także osób z obniżoną odpornością. Szczególny przypadek stanowią
pacjenci z rozpoznaniem anemii sierpowatej, albowiem w ich przypadku zwiększone jest
ryzyko powstawania opisanych wcześniej zmian barwnikowych.
W tym miejscu warto podkreślić, że wskazaniem do leczenia kamicy żółciowej za
pośrednictwem zabiegu chirurgicznego jest rozpoznanie u pacjenta ostrego stanu zapalnego w
obrębie pęcherzyka żółciowego, dróg żółciowych oraz/lub trzustki.
Specjaliści zwracają także uwagę, że interwencja chirurgiczna jest niezbędna w przypadku
pacjentów, u których rozpoznano tak zwany „pęcherzyk porcelanowy”, którego występowanie
związane jest ze zwiększonym ryzykiem rozwoju nowotworu.
Nieco inne sposoby leczenia mogą stosowane być u pacjentów z rozpoznaniem kamicy
obwodowej. Wówczas, podejmowane jest zazwyczaj leczenie zachowawcze, które obejmuje
przyjmowanie środków farmakologicznych mających za zadanie rozpuścić złogi, a także
przestrzeganie zaleceń dietetycznych. W niektórych przypadkach rekomendowane jest także
nieinwazyjne leczenie chirurgiczne, wykonywane zazwyczaj metodą laparoskopową.

Zalecenia dietetyczne w przebiegu kamicy żółciowej

Bezobjawowa kamica żółciowa w większości przypadków leczona jest za pośrednictwem
odpowiedniej diety. Warto wiedzieć, że jej zalecenia różnią się od tych, których należy
przestrzegać po resekcji pęcherzyka, a także w sytuacji ostrych stanów zapalnych. Dlatego też,
jeśli zmagasz się z niniejszym zaburzeniem, zawsze warto skorzystać z porady doświadczonego
dietetyka.W dalszej części artykułu omówione zostaną najważniejsze zalecenia diety mającej na celu
zahamowanie rozwoju kamicy żółciowej.
Po pierwsze: UTRZYMYWANIE ODPOWIEDNIEJ KALORYCZNOŚCI POSIŁKÓW
To bardzo ważne, aby pacjenci z rozpoznaniem kamicy żółciowej nie spożywali nadmiernej
ilości kalorii. W przypadku istotnej nadwagi lub otyłości, konieczne może okazać się nawet
wprowadzenie diety redukcyjnej. Warto bowiem pamiętać, że nadmierne spożywanie
posiłków, szczególnie tych obfitujących w tłuszcze zwierzęce, podnosi ryzyko rozwoju kamicy
żółciowej (cholesterolowej).
Po drugie: OGRANICZENIE SPOŻYCIA NIEKTÓRYCH PRODUKTÓW
W diecie mającej na celu zahamowanie rozwoju kamicy żółciowej bardzo ważne jest
ograniczenie ilości spożywanych cukrów prostych (w postaci słodyczy, czy też nadmiernych
ilości białego cukru). Ponadto, wskazane jest istotne ograniczenie ilości tłustych mięs i wędlin
w jadłospisie, jak również wszelkich podrobów, które stanowią bogate źródło szkodliwych dla
naszego zdrowia nasyconych kwasów tłuszczowych.
Po trzecie: ZWIĘKSZENIE SPOŻYCIA NIEKTÓRYCH PRODUKTÓW
Dietetycy zwracają uwagę, że osoby, które pragną zapobiec rozwojowi kamicy żółciowej
powinny wprowadzić do swojego jadłospisu odpowiednią ilość nienasyconych kwasów
tłuszczowych, które znajdziemy przeze wszystkim w olejach roślinnych. Ponadto, cenione są
produkty stanowiące źródło pełnowartościowego białka, takie jak chudy twaróg, mleko, jogurty
oraz chude gatunki mięs i ryb. Dodatkowo, zdaniem specjalistów, w celach profilaktycznych
do jadłospisu powinny zostać wprowadzone produkty stanowiące cenne źródło błonnika
pokarmowego (w postaci świeżych warzyw i owoców) – więcej o znaczeniu niniejszego
składnika w profilaktyce kamicy żółciowej dowiesz się z dalszej części artykułu.
Po czwarte: PLANOWANIE REGULARNYCH POSIŁKÓW
Równomierny rozkład posiłków w ciągu dnia jest ważny nie tylko dla profilaktyki kamicy
żółciowej, ale także dla wzmocnienia naszej odporności oraz sił witalnych. Zgodnie ze
współczesnymi zaleceniami Instytutu Żywności i Żywienia, każdego dnia powinniśmy
spożywać od 4 do 6 posiłków w równych odstępach czasu. To bardzo ważne, abyśmy każdego
dnia przed wyjściem z domu spożywali śniadanie. Co ważne, kolacja powinna być lekka,
złożona za świeżych warzyw, bez dodatku mięs i tłustych serów.
Po piąte: ZWRACANIE UWAGI NA JAKOŚĆ SPOŻYWANYCH POSIŁKÓW
To bardzo ważne, aby produkty, z których pragniemy przygotować posiłek były świeże. W
przypadku profilaktyki kamicy żółciowej istotne jest wstrzymywanie się od spożywania
pokarmów, które przez dłuższy czas były przechowywane w lodówce lub wielokrotnie
podgrzewane.
Po szóste: UNIKANIE GŁODÓWEK ORAZ RADYKALNEJ REDUKCJI MASY
CIAŁA W KRÓTKIM CZASIE
Tak jak wspomniano we wcześniejszej części tekstu, stosowanie diet redukcyjnych (poniżej
1200 kalorii na dobę) może odpowiadać za zwiększenie ryzyka zastoju żółci w obrębie
pęcherzyka.Po siódme: WPROWADZENIE SYSTEMATYCZNEJ AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
Systematyczne ćwiczenia fizyczne sprzyjają zdrowiu i dobremu samopoczuciu. Dodatkowo,
chronią nas przed nadmierną masą ciała, która sprzyja rozwojowi kamicy żółciowej. Dlatego
też, każdego dnia powinniśmy przeznaczyć przynajmniej 20-30 minut na wykonywanie
dowolnej aktywności fizycznej.
Przykładowy jadłospis
Poniżej przedstawiony zostanie przykładowy jadłospis diety, która może stosowana być przez
pacjentów z rozpoznaniem kamicy żółciowej bezobjawowej.
ŚNIADANIE – płatki jaglane na mleku (1,5% tłuszczu) z dodatkiem świeżych malin oraz
borówek. Do picia: kawa zbożowa z dodatkiem mleka (1,5% tłuszczu).
II ŚNIADANIE – sałatka z rzodkiewek, sałaty masłowej oraz papryki żółtej z dodatkiem
delikatnego sosu na bazie jogurtu i ulubionych ziół. Do tego: tost z pieczywa typu graham,
skropiony niewielką ilością oliwy z oliwek. Do picia: szklanka wody mineralnej.
OBIAD: Dorsz pieczony w pergaminie z dodatkiem cytryny oraz świeżego kopru. Do tego:
puree ziemniaczane na bazie jogurtu naturalnego oraz delikatna sałatka z liści sałaty masłowej
oraz cienkich plastrów rzodkiewki. Do picia: szklanka wody mineralnej.
PODWIECZOREK: Zupa-krem z pomidorów z dodatkiem grzanek z pieczywa
pełnoziarnistego. Do picia: szklanka wody mineralnej.
KOLACJA: Sałatka z gotowanego jajka z dodatkiem sałaty masłowej, papryki żółtej,
pomidorków koktajlowych. Do tego: ulubiony sos na bazie oliwy z oliwek lub jogurtu oraz
kawałek pieczywa typu graham. Do picia: delikatna herbata.

Zalecenia dietetyczne po usunięciu pęcherzyka żółciowego

Wprowadzenie odpowiednich zaleceń dietetycznych w okresie rekonwalescencji po przebytym
zabiegu chirurgicznym jest konieczne dla prawidłowej adaptacji organizmu do funkcjonowania
bez pęcherzyka żółciowego. Zdaniem specjalistów, okres stosowania się do ścisłych zaleceń
żywieniowych nie powinien być dłuższy niż 3-4 miesiące (w przypadku osób po przebyciu
zabiegów przy użyciu laparoskopu – nawet krócej).
Zgodnie ze stanowiskiem dietetyków klinicznych, w okresie pooperacyjnym pacjenci powinni
stosować się do zaleceń diety łatwostrawnej o ograniczonej ilości tłuszczu oraz błonnika. Taki
model żywienia powinien być stosowany także u pacjentów z zaostrzeniem objawów kamicy
żółciowej.
Co bardzo ważne, wraz z upływem czasu, dieta powinna być powoli rozszerzana, aby w końcu
przejść w model zdrowego żywienia, który bliski jest zaleceniom diety śródziemnomorskiej.
Produkty należy wprowadzać pojedynczo, przy wnikliwej obserwacji swojego samopoczucia
po ich spożyciu. W przypadku wystąpienia dolegliwości bólowych po spożyciu konkretnego
produktu, należy odstawić go na jakiś czas, by po kilku dniach ponownie go spróbować.
Wśród najważniejszych zasad diety w okresie adaptacyjnym możemy wyróżnić:
• Dążenie do utrzymywania prawidłowej masy ciała;• Przyrządzanie potraw przy pomocy gotowania, a w dalszej kolejności duszenia i
pieczenia w pergaminie lub naczyniu żaroodpornym;
• Stopniowe wprowadzanie do jadłospisu warzyw. Na początku w formie przetartej;
• Stopniowe wprowadzanie do diety produktów bogatych w błonnik, w tym pieczywa
pełnoziarnistego, grubych kasz, nasion i płatków;
• Stopniowe wprowadzanie do diety tłuszczu – co ważne, w okresie adaptacyjnym każdy
z pacjentów może przejawiać inną tolerancję na tłuszcz. Dlatego też, jadłospis powinien
ustalany być w oparciu o indywidualne potrzeby;
• Unikanie potraw o charakterze wzdymającym, takich jak kapusta, groch, cebula, por,
gruszki, czereśnie, czy też śliwki;
• Unikanie ostrych przypraw;
• Spożywanie 4-5 posiłków dziennie w regularnych odstępach czasu.
W tym miejscu należy podkreślić, że zabieg polegający na usunięciu pęcherzyka żółciowego
nie usuwa przyczyn, a jedynie skutki choroby. Dlatego też, to bardzo ważne, aby nawet po
zakończeniu okresu adaptacyjnego przestrzegać poniższych zasad:
• Ograniczenie udziału tłuszczów zwierzęcych w codziennej diecie;
• Ograniczenie udziału cukrów prostych w diecie;
• Stopniowe wprowadzanie do jadłospisu produktów obfitujących w błonnik
pokarmowy;
• Dążenie do utrzymywania prawidłowej masy ciała;
• Przestrzeganie zaleceń zdrowego stylu życia, w tym systematycznej aktywności
fizycznej.

Profilaktyka – znaczenie błonnika pokarmowego dla zdrowia przewodów żółciowych

Każdy z nas doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Dlatego
też, zanim dojdzie w naszym przypadku do rozwoju kamicy żółciowej, już dziś powinniśmy
zadbać o wprowadzenie do naszej codzienności prozdrowotnych zaleceń żywieniowych.
Jednym z tych składników pokarmowych, na który w prewencji kamicy żółciowej powinniśmy
zwrócić szczególną uwagę jest błonnik pokarmowy. Dlaczego?
Błonnik pokarmowy wpływa na metabolizm kwasów żółciowych i oddziałuje na skrócenie
czasu pasażu pokarmu przez jelita. Doprowadza to do ograniczenia kontaktu spożytego posiłku
z bakteriami jelitowymi. W wyniku tego dochodzi do zmniejszenia wydzielania tak zwanych
„wtórnych kwasów żółciowych”, które powstają w obrębie jelit. Wszystko to wpływa z kolei
na zwiększenie syntezy pierwotnych kwasów żółciowych (w wątrobie), wykazujących
działanie litolityczne – a zatem rozpuszczające złogi.
W rezultacie, codzienna dieta obfitująca w błonnik pokarmowy odpowiada za przyspieszenia
pasażu jelitowego, a ponadto za pobudzenie motoryki pęcherzyka żółciowego, co w efekcie
wpływa korzystnie na ogólny metabolizm kwasów żółciowych.

Podsumowanie

Kamica żółciowa stanowi powszechny problem, zwłaszcza wśród kobiet po 50 roku życia.
Chociaż przez wiele lat może nie dawać żadnych wyraźnych objawów, nieodpowiednio leczonadoprowadza do powstania poważnych powikłań, w tym dotkliwych stanów zapalnych w
obrębie dróg żółciowych, pęcherzyka żółciowego, a nawet trzustki. Dzisiaj wiemy już, że jedną
z najskuteczniejszych broni w walce z rozwojem niniejszego zaburzenia jest przestrzeganie
zaleceń zrównoważonej diety i systematyczna aktywność fizyczna. Wolny od nadmiernej ilości
tłuszczów jadłospis znajduje także zastosowanie w leczeniu kamicy żółciowej, a także wspiera
proces rekonwalescencji po przebytym zabiegu usunięcia pęcherzyka żółciowego.


Literatura:
1. Admirand W.H., Small D.M.: The physio-chemical basis of cholesterol gallstone
formation in man. J Clin Invest, 1968; 47: 1043–1052;
2. Bedogni G., Miglioli L., Masutti F., Tiribelli C., Marchesini G. et al.: Prevalence of and
risk factors for nonalcoholic fatty liver disease: the Dionisos Nutrition and liver study.
Hepatology, 2005; 42: 44–52;
3. Bogue CO, Murphy AJ, Gerstle JT et al.: Risk factors, complication, and outcomes of
gallstones in children: single-centre review. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2010; 50: 303-
308;
4. Dietlen F.R., Morales A.P., Santisteban G.M., Blanco F.D., Fernandez S.M. et al.:
Frequency and clinical, biochemical and histological characteristics of nonalcoholic
fatty liver disease in patients with gallstone disease. Cir Cir., 2008; 76: 37–42;
5. Dębek W, Lebenstejn DM: Wybrane aspekty diagnostyki i terapii kamicy żółciowej u
dzieci. Hepatologia 2009; 9: 91-94;
6. Jaruvogvanich V., Sanguankeo A., Upala S.: Significant association between gallstone
disease and nonalcoholic fatty liver disease: a systematic review and meta-analysis. Dig
Dis Sci, 2016 [March 18 Epub ahead of print];
7. Kim D., Kim W.R., Kim H.J., Therneau T.M.: Association between noninvasive fibrosis
markers and mortality among adults with nonalcoholic fatty liver disease in the United
States. Hepatology, 2013; 57: 1357–1365;
8. Kozicki I.: Chirurgia dróg żółciowych – postępy 2011. Medycyna Praktyczna, Chirurgia
2012/02;
9. Krawczyk M, Lütjohann D, Schirin-Sokhar R et al.: Phytosterol and cholesterol
precursor levels indicate increased cholesterol excretion and biosynthesis in gallstone
disease. Hepatology 2012; 55: 1507-1517;
10. Liu J., Lin H., Zhang C., Wang L., Wu S. et al.: Non-alcoholic fatty liver Disease
associated with gallstones in females rather than males: a longitudical cohort study in
Chinese urban population. B M C Gastroenterol, 2014, 14: 213–219;
11. Lebenstejn D, Skiba E, Kaczmarski M: Objawy kliniczne i biochemiczne oraz czynniki
predysponujące do kamicy pęcherzyka żółciowego u dzieci w różnym wieku w
badaniach własnych. Pediatria Polska 2003; 78: 21-26;
12. Maurer K.J., Carey M.C., Fox J.G.: Roles of infection, inflammation, and the immune
system in cholesterol gallstone formation. Gastroenterology. 2009 Feb.; 136 (2): 425–
440;
13. Portincasa P, Di Ciaula A, Wang HH et al.: Medicinal treatments of cholesterol
gallstones: old, current and new perspectives. Curr Med Chem 2009; 16: 1531-1542;
14. Ramos-De Ia Medina A., Remes-Troche J.M., Roech Dietlen F.B.: Routine liver biopsy
to screen for non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) during cholecystectomy for
gallstone disease: is it justified? J Gastrointes Surg, 2008; 12; 2097–3102;15. Stewart L., Griffiss J.M., Jarvis G.A. et al.: Gallstones containing bacteria are biofilms:
bacterial slime production and ability to form pigment solids determines infection
severity and bacteremia. Journal of Gastrointestinal Surgery. 2007 Aug.; 11 (8): 977–
983;
16. Stewart L., Griffiss J.M., Jarvis G.A. et al.: Bacteria entombed in the center of
cholesterol gallstones induce fewer infectious manifestations than bacteria in the matrix
of pigment stones. Journal of Gastrointestinal Surgery. 2007 Oct.; 11 (10): 1298–1308;
17. Tazuma S: Gallstones disease: Epidemiology, pathogenesis and classification of billiary
stones (common bile duct and intrahepatic). Best Pract Res Clin Gastroenterol 2006;
20: 1075-1083;
18. Topal A., Celik J.B., Tekin A. et al.: The effects of 3 difference inta-abdominal
pressures on the thromboelastographic profile during laparoscopic cholecystectomy.
Surg. Laparosc. Endosc. Percutan. Tech., 2011; 21(6): 434–438;
19. Wetter L.A., Hamadeh R.M., Griffiss J.M. et al.: Differences in outer membranę
characteristics between gallstone-associated bacteria and normal bacterial flora. Lancet.
1994 Feb. 19; 343 (8895): 444–448

Sprawdź opinie o naszym sklepie