Kwas foliowy – co powinniśmy o nim wiedzieć?

Dlaczego jest tak ważny dla prawidłowego rozwoju organizmu człowieka? I w jakich produktach spożywczych powinniśmy go szukać? Odpowiedzi na te pytania oraz inne, ważne informacje na temat kwasu foliowego znajdziesz w poniższym artykule.

Kwas foliowy (znany również pod nazwą witamina B9 lub B11) jest jednym z przedstawicieli znajdującej się w pożywieniu grupy folianów o różnorodnych formach. Mimo, iż niniejszy składnik możemy znaleźć między innymi w zielonych warzywach liściastych, jego najlepiej przyswajalną formą jest ta syntetyczna. Jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju OUN (ośrodkowego układu nerwowego) oraz może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia chorób nowotworowych i miażdżycy w przyszłości. A jakie inne, cenne właściwości niesie ze sobą odpowiednia suplementacja kwasu foliowego?

Gdzie powinniśmy szukać kwasu foliowego?

Kwas foliowy bez trudu znajdziemy w dużej ilości świeżych warzyw oraz owoców. Za jego najcenniejsze źródła spożywcze uznaje się:

Po pierwsze: ZIELONE WARZYWA – szpinak, brukselkę, sałatę, fasolę szparagową, szparagi, groszek zielony, jak również pozostałe warzywa, takie jak: pomidory, buraki, bób;

Po drugie: ZBOŻA I NASIONA – pieczywo pełnoziarniste, ryż brązowy, orzechy włoskie, ziarna słonecznika;

Po trzecie: PRODUKTY POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO – wątróbkę, jajka (głównie żółtko), mleko (w mniejszych ilościach), sery oraz drożdże.

Dlaczego kwas foliowy jest tak ważny dla naszego zdrowia?

Wiele mówi się o istotności suplementacji kwasu foliowego w okresie ciąży oraz karmienia piersią. Niemniej jednak, niewielu z nas zdaje sobie sprawę z tego, iż odpowiednia podaż niniejszego składnika jest również niezbędna w okresie przedkoncepcyjnym (na co najmniej 3 miesiące przed planowanym zajściem w ciążę), jak również na innych etapach życia, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.

Foliany uczestniczą w podstawowych przemianach komórkowych oraz aminokwasów. Ponadto, odpowiedzialne są za prawidłowy przebieg metabolizmu kwasów nukleinowych oraz metylacji białek i DNA. W związku z tym, kwas foliowy jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju komórek (w tym krwinek czerwonych), jak również całego organizmu człowieka (szczególnie w pierwszych dniach życia płodowego). Ważną informację stanowi również fakt, iż odpowiednia podaż witaminy B9 odpowiedzialna jest za walkę ze szkodliwym działaniem wolnych rodników oraz za zapobieganie uszkodzeń mających miejsce w łańcuchu DNA.

Za niedobory niniejszego składnika w naszym organizmie odpowiedzialne mogą być:

• Nieodpowiednia dieta oraz suplementacja;
• Nadużywanie alkoholu oraz palenie papierosów;
• Długotrwałe przyjmowanie środków antykoncepcyjnych;
• Nadmierne przyjmowanie środków przeciwbólowych;
• Długotrwałe przyjmowanie środków przeciwpadaczkowych;
• Zaburzenia wchłaniania (np. choroba Leśniewskiego-Crohna);
• Choroby trzustki i wątroby;
• Niedobory witaminy B12.

Skutki niedoboru kwasu foliowego

Niedobór kwasu foliowego może doprowadzić do poważnych konsekwencji nie tylko podczas przebiegu ciąży. Wśród najpowszechniejszych skutków nieodpowiedniej podaży niniejszego składnika możemy wyróżnić:

Po pierwsze (w przypadku noworodków): wady cewy nerwowej, wady serca, niską masę urodzeniową;

Po drugie: anemię oraz niedokrwistość megablastyczną;

Po trzecie: zaburzenia czynności układu nerwowego;

Po czwarte: miażdżycę oraz niektóre nowotwory (w tym nowotwór jelita grubego lub sutka);

Po piąte: zaburzenia psychiczne, takie jak: zaburzenia otępienne (demencja), zaburzenia nastroju (depresja), zaburzenia psychotyczne (psychoza).

Czy nadmiar kwasu foliowego może szkodzić?

Obecnie trwają wnikliwe badania nad wpływem spożywania nadmiernej ilości kwasu foliowego w codziennej diecie. Okazuje się, iż niniejszy składnik dostarczany w zbyt dużej dawce może maskować niedobory witaminy B12 (a tym samym doprowadzić do trwałych uszkodzeń układu nerwowego). Według niektórych ustaleń, nadmierna podaż witaminy B9 może przyczyniać się również do rozwoju niektórych nowotworów (np. nowotworu krtani lub prostaty).

Jak suplementować kwas foliowy?

Według ogólnie przyjętych ustaleń, dorosły człowiek powinien przyjmować około 400µg kwasu foliowego na dobę. Dawka ta zmienia się w zależności od aktualnych wymagań jednostki (np. sytuacji ciąży, karmienia piersią lub choroby).